Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có báo cáo gửi Thủ tướng, thẩm định về đề án tách Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) thành Công ty TNHH MTV (NSMO) trực thuộc Ủy ban Quản lý vốn nhà nước.
Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia - Ảnh: EVN
Bộ này cho rằng việc tách A0 để thành lập công ty do Nhà nước nắm giữ 100% vốn là phù hợp với các quy định hiện hành, giúp từng bước hình thành thị trường điện cạnh tranh, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, tái cơ cấu ngành điện.
NSMO sẽ có chức năng chỉ huy, điều khiển các đơn vị phát điện, truyền tải điện, phân phối điện và thực hiện các phương thức điều hành hệ thống điện quốc gia; điều hành giao dịch trên thị trường điện, quản lý vận hành điện, bảo trì và bảo dưỡng hệ thống, giám sát điều khiển và thu thập số liệu, quản lý năng lượng, thông tin thị trường điện…
Vốn điều lệ của NSMO khi được thành lập sẽ là 776 tỉ đồng; bổ sung thêm cho giai đoạn 2024 - 2028 là 3.520 tỉ đồng. Trong đó ưu tiên việc bố trí vốn ưu tiên thực hiện 9 dự án cấp bách đang triển khai và đã được phê duyệt chủ trương đầu tư.
Để đảm bảo hoạt động ổn định, liên tục của NSMO sau khi thành lập, công ty này sẽ thu phí điều độ hệ thống điện, điều hành giao dịch thị trường điện thông qua việc ký hợp đồng cung cấp dịch vụ với EVN. Mức chi phí sẽ do Bộ Công Thương xây dựng và EVN thanh toán chi phí này theo hợp đồng.
Để có tiền trang trải các chi phí tiền lương người lao động, chi phí bảo trì phần mềm và hoạt động của NSMO, EVN sẽ tạm ứng tiền ngay sau khi thực hiện việc tách A0.
Tuy vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng Chính phủ cần giao Bộ Công Thương chịu trách nhiệm ban hành thông tư quy định rõ về cơ chế đảm bảo vốn lưu động cho NSMO để tiếp tục vận hành ổn định, liên tục và hiệu quả.
Đối với phương án xử lý tài chính, bàn giao vốn và tài sản, chuyển giao nghĩa vụ nợ, các dự án đầu tư theo đề án, sẽ thực hiện ngay sau khi A0 tách khỏi EVN.
Bao gồm hai khoản nợ được EVN vay cho A0, gồm khoản vay cho dự án trung tâm A0 mới với hơn 1,56 triệu USD và khoản vay dự án cơ sở hạ tầng thông tin cho thị trường phát điện cạnh tranh là 1,34 triệu USD.
Theo kiến nghị của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước và EVN, sẽ kiến nghị cho phép EVN thực hiện ký hợp đồng cam kết với NSMO tiếp tục trả nợ cho Bộ Tài chính, sau đó NSMO sẽ hoàn trả lại cho EVN. Các bên sẽ ký phụ lục hợp đồng về thế chấp tài sản tương tự như thực hiện với khoản vay ODA và khoản vay được Chính phủ bảo lãnh.
Đối với việc sắp xếp và sử dụng lao động, hiện A0 có 448 lao động, EVN đã chỉ đạo A0 hoàn thành phương án sắp xếp, sử dụng lao động, đến nay đã hoàn thành việc lấy ý kiến.
Theo phê duyệt phương án sử dụng lao động, NSMO tiếp nhận nguyên trạng số lao động của A0 tại thời điểm tách, kế thừa toàn bộ quyền, nghĩa vụ với người lao động.
Để NSMO vận hành ổn định liên tục, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất Thủ tướng giao các bộ xem xét các cơ chế hỗ trợ, thu xếp vốn đầu tư, bổ sung vốn điều lệ, hỗ trợ cơ chế vay vốn hoặc tiếp cận nguồn vốn vay lãi suất thấp...
Trước đó tại tờ trình gửi Chính phủ vào tháng 6-2023, Bộ Công Thương đã xin cơ chế đặc thù để giữ lương 40 triệu đồng/tháng cho toàn bộ người lao động của A0 khi tách ra khỏi EVN.
Bộ này lo ngại với tính chất công việc đặc thù, đòi hỏi độ chính xác cao, trình độ kỹ thuật và năng lực được đào tạo chuyên sâu, nên cần giữ nguyên mức lương bình quân của bộ phận sản xuất trực tiếp là 40 triệu đồng/người/tháng để tránh sự xáo trộn về nhân sự, tránh rủi ro cho vận hành.
NGỌC AN
