Thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã chỉ ra hàng loạt vi phạm trong việc đầu tư thực hiện các dự án (DA) nhà máy điện mặt trời (NMĐMT) tại tỉnh Đắk Nông.
Ảnh minh họa: Internet
Phê duyệt quy hoạch sử dụng đất chồng lấn
TTCP xác định, đến nay, UBND tỉnh Đắk Nông chưa giải quyết dứt điểm việc chấp thuận chủ trương đầu tư 4 DA NMĐMT tại Xuyên Hà, Ea T’Ling, Cư Knia và KN Buôn Tua Srah; không tuân thủ đúng quy định tại khoản 4, Điều 29 Luật Đầu tư năm 2020, khoản 2 và khoản 5 Điều 29 Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 của Chính phủ.
Ngoài ra, UBND tỉnh Đắk Nông còn chấp thuận chủ trương đầu tư 2 DA (NMĐMT Cư Jút và DA NMĐMT Trúc Sơn) khi vị trí khu đất thực hiện các DA chưa phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của huyện Cư Jút và quy hoạch xây dựng nông thôn mới thị trấn Ea Tling, xã Trúc Sơn, huyện Cư Jút; tổ giúp việc không lấy ý kiến tham gia của các sở/ngành có liên quan trong việc thẩm định DA; năng lực tài chính của nhà đầu tư DA NMĐMT Cư Jút không được thẩm định, đánh giá theo quy định; chủ đầu tư (CĐT) 2 DA chưa thực hiện việc báo cáo đánh giá tác động môi trường cho hạng mục đường dây 110 kv.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Đắk Nông còn ban hành các quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư 6 DA NMĐG (Nam Bình 1, Đắk Hòa, Asia Đắk Song 1, Đắk N’Drung 1, 2, 3) khi vị trí các khu đất thực hiện DA chưa được quy hoạch sử dụng vào mục đích xây dựng công trình năng lượng và nằm trong khu vực quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng bauxit đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Theo TTCP, để xảy ra những khuyết điểm, vi phạm trong việc chấp thuận chủ trương đầu tư các DA trên, trách nhiệm thuộc về UBND tỉnh Đắk Nông, Sở Kế hoạch và Đầu tư và các sở/ngành có liên quan.
Đối với việc chuyển mục đích sử dụng đất, cho thuê đất thực hiện DA, theo TTCP, UBND tỉnh Đắk Nông ban hành quyết định phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2021 của huyện Đắk Song và phê duyệt điều chỉnh, bổ sung kế hoạch sử dụng đất năm 2021 của huyện Đắk Song, trong đó có vị trí đầu tư xây dựng 5 DA điện gió nằm chồng lấn trong khu vực quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng bauxit đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Cho các CĐT thuê đất với tổng diện tích 174,25 ha để đầu tư xây dựng 2 DA ĐMT, 5 DA điện gió nhưng chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất xây dựng công trình năng lượng, vị trí các khu đất thực hiện 5 DA nhà máy điện gió (NMĐG) nằm trong diện tích 2 mỏ bauxit thuộc quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng quặng bauxit giai đoạn 2007-2015, có xét đến năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Các công ty (Cty CP Thủy điện miền Trung là CĐT DA NMĐMT Cư Jút; Cty Europe Clean Energies Japan K.K và Cty CP Tập đoàn Truyền thông Thanh Niên là CĐT DA NMĐMT Trúc Sơn; Cty CP Điện gió Nam Bình là CĐT DA NMĐG Nam Bình 1, Cty Envision Energy Limited là CĐT DA NMĐG Đắk Hòa; Cty TNHH MTV Năng lượng Đắk N’Drung, Đắk Nông, Đắk Nông 1, Đắk Nông 2 là các CĐT DA NMĐG Đắk N’Drung 1, 2, 3) đã khởi công xây dựng các DA NMĐMT, NMĐG trong khi đất xây dựng DA chưa được UBND tỉnh Đắk Nông cho thuê.
Riêng DA NMĐG Nam Bình khởi công xây dựng khi chưa có thông báo kết quả thẩm định thiết kế kỹ thuật của Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo.
“Để xảy ra những khuyết điểm, vi phạm trong việc khởi công xây dựng DA, trách nhiệm thuộc về các CĐT DA; trách nhiệm quản lý thuộc các sở, ngành có liên quan và UBND tỉnh Đắk Nông”, TTCP nhận định.
DA NMĐMT Cư Jút và DA NMĐMT Trúc Sơn vận hành thương mại trước khi được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra công tác nghiệm thu và ra thông báo kết quả kiểm tra công tác nghiệm thu công trình hoàn thành. Khuyết điểm, vi phạm này thuộc về các CĐT, Cty Mua bán điện, EVN.
Theo TTCP, đến ngày 31/12/2014 là hết thời hạn thực hiện DA NM Thuỷ điện Đăk Giun 2, 3 theo giấy chứng nhận đầu tư (điều chỉnh), nhưng UBND tỉnh chưa xem xét, xử lý việc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định.
Chưa kể, 208 ha đất giao cho Cty CP Thủy điện Đắk Giun thực hiện DA NM thủy điện Đắk Giun 2, 3 từ năm 2010 có 188,99 ha đất rừng (trong đó 25,23 ha rừng tự nhiên) phải xử lý thu hồi theo quy định, nhưng đến thời điểm thanh tra UBND tỉnh chưa xem xét, xử lý việc thu hồi.
Cty TNHH Thương mại và Dịch vụ Hoàng Thiên Phúc là nhà thầu thi công xây dựng DA, đến thời điểm thanh tra (tháng 5/2022) vẫn chưa kê khai, nộp thuế GTGT vãng lai ngoại tỉnh theo quy định với số tiều 901 triệu đồng.
Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo thẩm định, trình Bộ Công Thương phê duyệt điều chỉnh quy hoạch DA Thủy điện Đắk Giun 2, tỉnh Đắk Nông không lấy ý kiến của UBND tỉnh Đắk Nông và các bộ, ngành liên quan; phê duyệt điều chỉnh quy hoạch DA Thủy điện Đắk Giun 3, tỉnh Đắk Nông nhưng không tiếp thu ý kiến của Bộ NN & PTNT (DA điều chỉnh quy hoạch Thủy điện Đắk Giun 3 không phù hợp với tiêu chí DA được chuyển đổi mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác) là vi phạm các quy định Thông tư số 43/2012/TT-BCT.
Xem xét hành vi vi phạm pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế
Từ kết quả thanh tra, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Đắk Nông, Bộ Công thương chủ trì, chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm; chấn chỉnh quản lý, khắc phục những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra.
Đồng thời, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu 2 vụ việc để xem xét, điều tra xử lý theo quy định của pháp luật gồm: Việc quản lý, sử dụng đất thực hiện đầu tư xây dựng 5 DA điện gió chồng lấn lên quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng bauxit tại tỉnh Đắk Nông.
Và việc quản lý, sử dụng đất, thực hiện đầu tư xây dựng DA NM Thủy điện Đắk Giun 2, 3 trên diện tích 15,3 ha đất tại xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông (ngoài diện tích 208 ha đất đã được giao); đầu tư xây dựng DA trên diện tích 208 ha đất được giao, trong đó 25,23 ha rừng tự nhiên chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang xây dựng công trình năng lượng.
Ngoài ra, TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh Đắk Nông chủ trì, phối hợp với Cục Thuế tỉnh xem xét hành vi vi phạm pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế đối với Cty TNHH Thương mại và Dịch vụ Hoàng Thiên Phúc (nhà thầu thi công DA NM Thủy điện Đắk Giun 2, 3), nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển hồ sơ đến cơ quan điều tra để xem xét, điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
UBND tỉnh Đắk Nông xem xét, xử lý việc thu hồi giấy chứng nhận đầu tư đã cấp cho Cty CP Thủy điện Đắk Giun thực hiện đầu tư xây dựng DA NM Thủy điện Đắk Giun 2, 3; xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật việc cho thuê 208 ha đất, trong đó có 25,23 ha rừng tự nhiên, 163,77 ha rừng sản xuất.
UBND tỉnh Đắk Nông rà soát, đối chiếu với các quy định pháp luật để giải quyết dứt điểm việc chấp thuận chủ trương đầu tư 04 DA ĐMT (Xuyên Hà, Ea T’Ling, Cư Knia và Buôn Tua Srah), quyết định chủ trương đầu tư theo thẩm quyền và quy định của pháp luật hiện hành, tránh phát sinh khiếu kiện.
Lê Phương
