Luật về đẩy mạnh năng lượng tái tạo tại Pháp (Luật APER) có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2023, với một điểm đáng chú ý: Điều khoản quy định về việc bắt buộc hoàn thành lắp đặt pin quang điện tại tất cả bãi đỗ xe rộng hơn 1.500 m² vào năm 2028. Báo Le Monde đã có cuộc phỏng vấn ông Pierre-Nicolas Sanzey - Luật sư tại văn phòng luật DWF, về vấn đề này.
Một bãi đậu xe của một siêu thị ở Pháp
Le Monde: Xin hỏi luật sư, những bãi đỗ xe nào là mục tiêu của luật này? Đây là những trường hợp được miễn trừ?
Ông Pierre-Nicolas Sanzey: Trước hết, cần làm rõ phần “Ngày 1 tháng 7 năm 2023” đề cập trong Điều 40 (về bãi đỗ xe) của Luật APER. Thật vậy, chi tiết này không cấu thành ngày thực hiện nghĩa vụ trang bị hệ thống che bóng râm cho những bãi đỗ xe ngoài trời, mà ám chỉ phạm vi đối tượng phải tuân thủ nghĩa vụ, tức những bãi đỗ xe đã đi vào hoạt động từ trước hoặc trong ngày 1 tháng 7 năm 2023, chứ không chỉ riêng những bãi sẽ được xây dựng từ ngày 1 tháng 7 năm 2023. Mặt khác, quy định sẽ có hiệu lực vào năm 2026 và 2028.
Do đó, nghĩa vụ trang bị hệ thống che mát cho những bãi đỗ xe ngoài trời hiện chưa đi vào hiệu lực. Quy định sẽ có hiệu lực lần thứ nhất vào ngày 1 tháng 7 năm 2026, đối với những bãi đỗ xe cực lớn (có diện tích ngang bằng hoặc lớn hơn 10.000 m²). Sau đó, vào ngày 1 tháng 7 năm 2028, quy định sẽ áp dụng cho cả những bãi đỗ xe có diện tích từ 1.500 m² đến 10.000 m².
Đối với những bãi đỗ xe ngoài trời thuộc dạng nhượng quyền hoặc ủy quyền dịch vụ công, quy định sẽ có hiệu lực vào ngày ký kết hợp đồng nhượng quyền hoặc ủy quyền mới, hoặc ngay tại ngày gia hạn, không thể sớm hơn ngày 1 tháng 7 năm 2026 và không thể muộn hơn ngày 1 tháng 7 năm 2028.
Tuy nhiên, ta cần phải chờ công bố những nghị định hướng dẫn cho Điều 40 của Luật APER (dự kiến vào tháng 9 năm 2023) để xác nhận những thủ tục chính xác về cách thực hiện nghĩa vụ.
Trong mọi trường hợp, nghĩa vụ yêu cầu những bãi đỗ xe có liên quan phải phủ bóng râm ít nhất một nửa diện tích của bãi. Do đó, nghĩa vụ này cũng sẽ áp dụng cho những bãi đỗ xe có độ che phủ bóng râm chưa đạt ngưỡng 50% diện tích bãi.
Tuy nhiên, Luật APER cũng đưa ra vài trường hợp miễn trừ đối với:
– Bãi đỗ xe đã được trang bị những hệ thống sản xuất năng lượng tái tạo, giúp tạo ra sản lượng tương đương với hệ thống che bóng râm có phủ pin mặt trời.
– Bãi đỗ xe nào bị hạn chế về mặt kỹ thuật, hoặc vì lý do cần bảo đảm an toàn, cần bảo tồn kiến trúc hoặc di sản, thì không được phép lắp đặt hệ thống che nắng. Những bãi đỗ này cũng được miễn trừ nếu công việc lắp đặt cần thiết để đáp ứng những hạn chế trên có chi phí quá cao.
– Bãi đỗ xe có bóng cây phủ râm ít nhất một nửa diện tích.
– Bãi đỗ xe dự định bị phá bỏ hoặc chuyển đổi một phần hoặc toàn bộ, và đã được cấp phép quy hoạch trước khi quy định đi vào hiệu lực từ năm 2026 hoặc năm 2028, tùy theo diện tích của bãi đỗ.
Người quản lý bãi đỗ xe cũng sẽ được cấp phép kéo dài thời hạn tuân thủ nghĩa vụ nếu họ chứng minh được rằng họ (i) đã thực hiện những bước cần thiết để đảm bảo bãi đỗ xe tuân thủ theo quy định và rằng (ii) nguyên nhân trễ thời hạn bắt nguồn từ "tác nhân ngoài ý muốn".
Tuy nhiên, không nên nhầm lẫn nghĩa vụ đề cập trong Điều 40 của Luật APER với nghĩa vụ đề cập trong Điều 41 về việc lắp đặt năng lượng mặt trời hoặc phủ cây xanh cho những dự án công trình xây dựng mới (cũng như mở rộng hoặc cải tạo) trước và sau ngày 1 tháng 7 năm 2023, vì Điều 41 cũng ảnh hưởng đến bãi đỗ xe có mái che (với diện tích hơn 500 m²) của những tòa nhà công cộng.
Le Monde: Có bất kỳ hình phạt nào đối với những người không tuân thủ luật này không? Tỷ lệ bãi đỗ xe được trang bị hiện nay là bao nhiêu?
Ông Pierre-Nicolas Sanzey: Một hệ thống kiểm soát và xử phạt đã được lên kế hoạch. Nếu phát hiện trường hợp không tuân thủ nghĩa vụ do Luật APER quy định, cơ quan hành chính có thẩm quyền có thể xử phạt người quản lý bãi đỗ xe có liên quan. Chủ bãi xe vi phạm sẽ phải đóng phạt mỗi năm cho đến khi tuân thủ. Số tiền phạt sẽ “tùy theo với mức độ nghiêm trọng của vi phạm”, với giới hạn tối đa là 20.000 euro đối với bãi đỗ xe có diện tích dưới 10.000 m² và 40.000 euro đối với bãi đỗ xe có diện tích bằng hoặc lớn hơn 10.000 m².
Rất khó để nắm được số lượng bãi đỗ xe hiện đã được trang bị như theo quy định, nhưng một số chủ bãi xe đã dự đoán được sự xuất hiện của luật này từ vài năm nay. Do đó, họ đã lắp đặt hoặc lên kế hoạch lắp đặt mái che có tích hợp pin mặt trời trong tương lại gần. Tầm nhìn này cũng phù hợp với những tiêu chí “Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp” (CSR) mà các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư tổ chức, nhận thấy cần tuân thủ.
Le Monde: Cuối cùng, vào năm 2028, Pháp sẽ có bao nhiêu mét vuông mái che phủ pin mặt trời đã được lắp đặt, với tổng công suất là bao nhiêu? Những bãi đỗ xe này sẽ đóng góp bao nhiêu vào sản xuất điện tái tạo của Pháp?
Ông Pierre-Nicolas Sanzey: Theo nghiên cứu tác động được thực hiện vào tháng 9 năm 2022, trước khi Luật APER được thông qua, chương trình năng lượng nhiều năm (PPE) của Pháp đã đặt ra mục tiêu là đạt được 35-44 GW công suất lắp đặt cho điện mặt trời vào năm 2028. Theo công bố của Dịch vụ Dữ liệu và Thống kê, công suất điện mặt trời năm 2022 là 16,3 GW.
Nghiên cứu tác động nói trên cũng viết rằng, theo ước tính của liên đoàn thương mại và phân phối, tổng diện tích bãi đậu xe trên 10.000 m² ở Pháp rơi vào khoảng 30 đến 50 triệu m², còn tổng diện tích bãi đậu xe trên 2.500 m² rơi vào khoảng 90-150 triệu m². Do đó, nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu một nửa diện tích này được trang bị mái che tích hợp hệ thống quang điện, thì công suất lắp đặt có thể nằm trong khoảng từ 6,75 GW đến 11,25 GW.
Le Monde: Luật APER còn có những khía cạnh quan trọng nào khác và chúng sẽ có tác động gì đối với hoạt động sản xuất quang điện của Pháp?
Ông Pierre-Nicolas Sanzey: Điều 41 của Luật APER cũng đề ra nghĩa vụ lắp đặt hệ thống sản xuất năng lượng tái tạo hoặc hệ thống phủ xanh mái nhà đối với những đối tượng sau (kể từ ngày 1 tháng 7 năm 2023): Công trình xây dựng mới; tòa nhà cấp ba có diện tích sử dụng là 500 m² và đang nằm trong quá trình mở rộng hoặc cải tạo; tòa nhà văn phòng có diện tích sử dụng là 1.000 m² và đang trong quá trình mở rộng hoặc cải tạo.
Luật cũng quy định về việc tích hợp hệ thống sản xuất năng lượng tái tạo, thiết bị thủy lực hoặc hệ thống phủ xanh trên mái che nhằm hỗ trợ khả năng thấm và thẩm thấu của nước mưa, hoặc giúp nước bay hơi và bảo tồn chức năng sinh thái của đất, đối với những tòa nhà hoặc những khu vực đỗ xe thuộc tòa nhà này.
Luật APER cũng cung cấp một khung pháp lý cho nông nghiệp quang điện (Agrivoltaics). Lắp đặt hệ thống nông nghiệp quang điện được định nghĩa là lắp đặt hệ thống sản xuất điện từ năng lượng bức xạ của mặt trời, với những modun được đặt trên một khu đất nông nghiệp, giúp duy trì hoặc phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững. Luật APER quan niệm, nông nghiệp quang điện là một công cụ phục vụ nông nghiệp chứ không phải để cạnh tranh với các hoạt động nông nghiệp: Mục tiêu không phải là lắp đặt sản xuất quang điện để thay thế hoạt động nông nghiệp, mà là phát triển việc sử dụng năng lượng mặt trời trong nông nghiệp.
Ngọc Duyên (AFP)
